Edukacja zawodowa

 

Zmiany we współczesnej edukacji zawodowej

Opracowanie: mgr Mirosław Jankowski

Warszawa 21.03.2021

 

Streszczenie

   Szybki rozwój gospodarki światowej doprowadził do znacznego rozwoju kapitału gospodarczego i ludzkiego.  Rozwój ten jest wspierany przez zapewnienie przez nowoczesny system edukacji zawodowej nowych wykwalifikowanych kadr, a w rezultacie do poprawy statusu społeczno-gospodarczego kraju.  To zachęca pracowników akademickich do prowadzenia większej liczby badań w dziedzinie Edukacji Technicznej i Zawodowej, aby przyczynić się do poprawy rozwoju i formowania wykwalifikowanych pracowników.  Aktualne trendy w badaniach prowadzonych na całym świecie w dziedzinie edukacji zawodowej mogą być wykorzystane do inteligentnego partnerstwa między pracownikami naukowymi a osobami kształtującymi politykę edukacji zawodowej w kraju. Aby osiągnąć ten cel, w niniejszym artykule omówione zostaną aktualne trendy w nauczaniu zawodowym i branżowym. Wyniki badań pokazują, że obecne trendy w edukacji branżowej koncentrują się na czterech głównych obszarach: praktykach zawodowych, pomiarze i ocenie, samokształceniu oraz wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych.

Słowa kluczowe: praktyki zawodowe, pomiar i ewaluacja, samokształcenie, technologie informacyjne, komunikacyjne;

 

Wstęp

   Celem niniejszej analizy jest określenie aktualnych trendów, najnowszych zagadnień do wyboru oraz potrzeb badaczy w zakresie edukacji zawodowej i technicznej.

   Istnieje wiele korzyści płynących z wyższego wykształcenia, ale liczy się tylko to, jaki rodzaj edukacji się otrzyma. Kiedyś uważano, że ukończenie czteroletnich studiów na kierunkach humanistycznych jest gwarancją dobrej pracy. Ale w swoim najnowszym badaniu Millennial Branding odkrył, że tylko 2 procent menedżerów chciało zatrudnić posiadaczy tych liberalnych studiów.

   Z drugiej strony, studenci wybierający edukację zawodową i techniczną mogą często uzyskać dobre wyniki i znaleźć pracę w niektórych dziedzinach o dużym zapotrzebowaniu, które wymagają jedynie certyfikatów i stopni kwalifikacji zawodowych. Cztery trendy w edukacji zawodowej i technicznej są obiecujące dla tych, którzy chcą zrobić karierę, ale nie mają czasu lub pieniędzy, aby to osiągnąć.

   Na kwalifikacje zawodowe i techniczne jest popyt. Według U.S. Bureau of Labor Statistics, istnieje dwa razy więcej ofert pracy dla osób bez tytułu licencjata niż dla tych, którzy posiadają te trzy/cztery lata kształcenia licencjackiego. Ale zauważa, że najlepsze miejsca pracy wymagają szkolenia zawodowego po ukończeniu szkoły średniej, np. odbycia szkolenia zawodowego w szkole branżowej i politechnicznej. Wśród zawodów z potencjałem, wymienia się księgowość, biznes, opieka zdrowotna i transport.

   Praktyczne szkolenie przynosi efekty. Programy szkoleń zawodowych i technicznych pozwalają uczniom uczyć się poprzez działanie, co przynosi pozytywne rezultaty. Pozwalają uczniom poczuć, jak będzie wyglądała ich przyszła praca. Pozwalają również uczniom uczyć się i popełniać błędy pod nadzorem nauczyciela, a nie szefa. Następnie, gdy już uczniowie staną się pracownikami, mają rzeczywiste umiejętności, które mogą wnieść do wykonywanej pracy.

   Edukacja zawodowa i techniczna służy jednostkom i krajowi. Zawody takie jak pracownicy biurowi, elektrycy, elektronicy, hydraulicy, pracownicy służby zdrowia, technicy i wiele innych, pełnią istotną funkcję w gospodarce światowej, jak również w Polsce. Posiadanie dobrej podaży tych pracowników zapewnia, że Polska stanie się państwem konkurencyjnym i wydajnym. Ale wzrost w tych dziedzinach reprezentuje również ruch w krajowej demografii, pomagając wykwalifikowanym pracownikom, przebić się do klasy średniej.

 ________________________________

 

Najważniejsze trendy we współczesnej edukacji zawodowej

   Społeczeństwo i świat zawodowy nadal ewoluują i zmieniają się wraz z rozwojem technologii i początkiem czwartej rewolucji przemysłowej. To z kolei ma ogromny wpływ na sferę edukacyjną, prowadząc do wielu rosnących trendów w świecie edukacji. Aby nauczyciele mogli odpowiednio zaangażować swoich uczniów, muszą być na bieżąco z najnowszymi zmianami i kluczowymi czynnikami, które wpływają na naukę w klasie. Zrozumienie tych trendów może pomóc im w tworzeniu bardziej efektywnych środowisk edukacyjnych.

   Nauczyciele, którzy przygotowują się do wdrażania najnowszych osiągnięć w edukacji, powinni zapoznać się z pięcioma najważniejszymi trendami.

1. Tendencje technologiczne w nauczaniu i uczeniu się

   Gwałtowny rozwój technologii w ciągu ostatnich dwóch dekad nie pozostawił sektora edukacji w tyle. Komputery i Internet zmieniły sposób, w jaki studenci mogą nie tylko uzyskać dostęp do informacji, ale nawet same zajęcia. W Polsce spora część studentów była zapisanych na jakąś możliwość kształcenia na odległość w instytucji policealnej dającej stopień naukowy.

   Wzrost możliwości technologicznych oznacza, że obecnie istnieje wiele różnych mediów i narzędzi wspomagających uczenie się, aby pomóc uczniom w uzyskaniu wysokiej jakości edukacji za pośrednictwem Internetu.

   Tendencja ta niesie ze sobą szereg korzyści i wad dla nauczycieli i instytucji, które chcą nadal oferować swoim uczniom tradycyjną edukację, której potrzebują, aby dobrze prosperować.

   Technologia, na przykład, może nie zachęcać uczniów do nauki umiejętności miękkich (czyli umiejętności społeczne, uniwersalne, pomagające współpracować z innymi i radzić sobie w każdej sytuacji). Mogą oni nie mieć wbudowanych możliwości angażowania się w życie innych uczniów, tak jak ma to miejsce w klasach tradycyjnych. Na przykład, możliwości przywództwa w projektach grupowych nie będą pojawiać się tak organicznie, jak kiedyś.

   Platforma internetowa może również zmusić nauczycieli do zmiany sposobu nauczania. Może się okazać, że wyzwaniem będzie zmiana sposobu podejścia do planów lekcji, aby zapewnić, że studenci pozostaną zaangażowani nawet wtedy, gdy nie będą mogli zobaczyć instruktora osobiście.

   Na szczęście pojawienie się klasy internetowej i nauczania opartego na technologii oferuje również wiele możliwości dla instruktorów i ich instytucji. Wielu nauczycieli od razu zauważa większą elastyczność, jaką mogą zaoferować w swoim harmonogramie nauczania. Platformy mogą oferować studentom możliwość oglądania wykładów na żywo lub ich nagranych wersji w późniejszym czasie. Nauczyciele mogą docenić tę korzyść dla studentów.

   Internetowy charakter tych kursów może również zwiększyć zdolność nauczycieli do zaoferowania zakwaterowania dla różnych stylów uczenia się. Zaawansowani studenci mogą otrzymać dodatkowe zasoby edukacyjne i wyzwania, aby zachęcić ich do zagłębienia się w materiał bez zakłócania przepływu reszty klasy.

   Systemy zarządzania nauczaniem mogą również ułatwić nauczycielom śledzenie postępów uczniów w trakcie kursu. Mogą oni zobaczyć, jak ich studenci zaangażowali się w transmitowane i nagrywane zajęcia, dlatego też mają bardziej efektywny system śledzenia, który pozwala im zapewnić bardziej terminowy coaching w razie potrzeby.

   COACHING: zastosowanie tej techniki oznacza, że coachee (klient) stanie się wybitnym specjalistą w swojej dziedzinie. Celem będzie osiągnięcie poziomu dobrego specjalisty pewnie korzystającego ze swojej wiedzy i umiejętności. Jest to idealna technika do zmiany postaw i zachowania wśród ludzi dorosłych.

 

2. Szkolenie w zakresie umiejętności miękkich: główny trend w szkolnictwie wyższym

   Według raportu "Future of Jobs" do najważniejszych umiejętności w miejscu pracy należą: krytyczne myślenie, rozwiązywanie problemów, zarządzanie ludźmi i kreatywność. Pracodawcy chcą widzieć nowych profesjonalistów, którzy rozumieją, jak podejmować trudne decyzje i prezentować swoje zdolności przywódcze.

   Aby przygotować uczniów do przyszłej kariery, szkoły muszą zapewnić im odpowiednie szkolenia, które pomogą im rozwijać te umiejętności (uniwersalnego radzenia sobie w każdej sytuacji).

   Jednak, jak już wspomniano, jednoczesny trend w kierunku nauki online sprawia, że jest to wyzwanie dla wielu nauczycieli. Nauczyciele ci będą musieli znaleźć sposób, by zrównoważyć czas spędzany na zajęciach przy ekranie z tym, jak ważne jest zachęcanie uczniów do współpracy twarzą w twarz w celu rozwijania umiejętności miękkich.

   Instytucje, które odkryją wysokiej jakości formuły zachęcające do rozwijania tych umiejętności, odkryją, że ten trend oferuje im wiele możliwości rozwoju. W szczególności, instytucje te zyskają przewagę konkurencyjną w szkolnictwie wyższym. Ich studenci będą mieli większe szanse na zatrudnienie, co poprawi wskaźniki sukcesu ich absolwentów, tworząc efekt spirali, ponieważ przyszli studenci będą szukać szkół o wysokim wskaźniku sukcesu absolwentów.

 

3. Tendencja wśród uczniów: zmniejszający się czas koncentracji uwagi

   Wraz z rozpowszechnieniem technologii, zmieniła się również długość koncentracji uwagi studentów. Badanie przeprowadzone przez firmę Microsoft przyjrzało się ogólnemu czasowi koncentracji uwagi pomiędzy rokiem 2000, który był początkiem mobilnej rewolucji, a rokiem 2015. Okazało się, że czas koncentracji uwagi zmniejszył się o niewiarygodne 4 sekundy - z 12 sekund do 8. Ten spadek został w dużej mierze przypisany naturze technologii i ciągłej stymulacji, którą oferuje widzom.

   Zmiany w rozpiętości uwagi mogą być również wykorzystywane jako doskonały sposób na rozróżnienie pomiędzy różnymi pokoleniami. Tak zwani Millenialsi, na przykład, którzy w dużej mierze dorastali z technologią na wyciągnięcie ręki, mają odmienne cechy od pokolenia X i pokolenia wyżu demograficznego, które było przed nimi.

   Przede wszystkim, Millennialsi twierdzą, że kiedy treść jest bardzo angażująca, są w stanie poświęcić jej więcej uwagi niż poprzednie pokolenia. Jednakże, gdy treść nie angażuje ich, stają się jednymi z pierwszych, którzy wyciszają rozmówcę.

   Aby utrzymać uwagę Millenialsów, prezentowane im treści muszą mieć doskonałą oprawę wizualną i dialogową oraz ciekawą fabułę, która przykuje ich uwagę. Ta młodsza grupa bardziej niż inne grupy wiekowe przywiązuje wagę do narracji i wizualnego charakteru treści, które ich interesują.

   Ta różnica w koncentracji uwagi widoczna jest również w zachowaniu Millennialsów w porównaniu z innymi grupami wiekowymi. Wśród młodych dorosłych 77 proc. deklaruje, że sięga po telefon, gdy nie ma nic innego, co mogłoby zająć ich uwagę. W przypadku osób powyżej 65 roku życia, tylko 10 procent deklaruje to samo.

   Ta zmiana w tendencjach dotyczących uwagi ma również ogromny wpływ na sposób, w jaki instruktorzy dostosowują swoje zajęcia i utrzymują zaangażowanie uczniów podczas lekcji. Nauczyciele muszą znaleźć sposób na zaprojektowanie zajęć, które przyciągną uwagę uczniów, z których wielu należy do pokolenia Millenialsów, a także dostosować metodę i tempo prowadzenia kursu. W projektowaniu kursów należy pamiętać o znaczeniu silnej narracji i wizualizacji.

   Nie należy jednak zapominać, że kiedy studenci mają przed sobą materiał, który jest bardzo wizualny i angażujący, mają doskonały potencjał, aby zwrócić na niego uwagę. Współcześni studenci chcą być wyzwaniem i cenią sobie interakcję. Dla nauczycieli, którzy nauczą się, jak angażować tych uczniów, mogą oni stworzyć satysfakcjonujące możliwości rozwoju pracy w klasie.

 

4. Łatwość uczenia się a nauczanie

   Wraz z rozwojem technologii zmienił się także sposób, w jaki nauczyciele odnoszą się do swoich uczniów i klas. Dzięki bogactwu informacji dostępnych na wyciągnięcie ręki, uczniowie mają dziś narzędzia potrzebne do samodzielnego odkrywania ogromnej ilości faktów i wiedzy. W tym środowisku wielu uczniów mniej ceni sobie odgórne metody przekazywania wiedzy. Zamiast tego, nauczyciele pełnią teraz bardziej funkcję pośredniczącą. Ich praca powoli ewoluowała w kierunku pozycji, w której pomagają uczniom zrozumieć, jak się uczyć, jak kochać naukę oraz jak odkrywać i rozumieć informacje, które znajdują.

   Może to stanowić pewne wyzwanie dla nauczycieli, którzy muszą pracować nad swoimi miękkimi umiejętnościami przywódczymi i rozwiązywaniem problemów. Muszą nauczyć się, jak sprzyjać rozmowom i tworzyć środowisko, w którym ceni się pracę zespołową.

   Najlepszymi nauczycielami będą ci, którzy pomogą uczniom przejąć odpowiedzialność za swoją naukę.

   W miarę jak nauczyciele będą coraz bardziej zaangażowani w proces uczenia się uczniów, będą też w stanie otrzymywać natychmiastowe informacje zwrotne na temat swojej efektywności nauczania. Ich zdolność do rozwijania i ułatwiania tych umiejętności w klasie stanie się oczywista w miarę przerabiania materiału.

   Nauczyciele, którzy chcą bardziej skupić się na rozwoju ucznia niż na przekazywaniu mu wiedzy, przekonają się, że ten nowy model jest niezwykle satysfakcjonujący.

 

5. Trend uczenia się przez całe życie

   Każda rewolucja przemysłowa zmieniała charakter pracy i miejsc pracy w zdumiewający sposób. Obecna czwarta rewolucja przemysłowa może mieć wpływ na niewiarygodne ograniczenie do 50 procent miejsc pracy, ponieważ ogromny postęp technologiczny prowadzi do zmian w sposobie wykonywania pracy. Specjaliści, którzy chcą pozostać konkurencyjni w swoim środowisku, będą musieli stale się dokształcać. Nie mogą oni zakładać, że wykształcenie zdobyte w pierwszej połowie kariery zawodowej będzie wszystkim, czego będą potrzebować przez resztę życia zawodowego.

   Zamiast tego, po uzyskaniu dyplomu musi nastąpić ciągłe uczenie się. Wymaga to od instytucji stworzenia mentalności samorozwoju u swoich studentów, jak również u wykładowców i pracowników. Sale lekcyjne muszą stwarzać możliwości nauczania umiejętności samokształcenia, tak aby studenci mogli kontynuować naukę i angażować się w wybrane przez siebie dziedziny.

   Szkoły, które nauczą się, jak opanować te umiejętności, mają jednak szansę pozostać w kontakcie ze swoimi absolwentami przez cały okres ich kariery. Mogą one oferować kursy ciągłego uczenia się, które utrzymają ich byłych studentów zaangażowanych w nowy rozwój w ich dziedzinach i zapewnią, że będą oni nadal wracać do szkoły po wsparcie i edukację, której potrzebują.

   Daje to szkołom szansę na rozwój, ponieważ tworzą nowe programy i możliwości kształcenia dorosłych, aby pomóc swoim absolwentom rozwijać się w zmieniającej się przestrzeni zawodowej.

   W miarę jak technologia zmienia społeczeństwo, ma ona również ogromny wpływ na sposób, w jaki ludzie zarabiają i przygotowują się do kariery zawodowej. Instytucje, które nauczą się, jak pozostać na szczycie tych zmian, będą miały szansę na rozwój i sukces. Zastanów się, jak te trendy mogą wpłynąć na edukację i co oznaczają dla instytucji szkolnictwa wyższego w przyszłości.

 

7. Wnioski

   Metaanaliza została przeprowadzona w celu zidentyfikowania trendów i aktualnych problemów w kształceniu zawodowym, które pojawiły się w ciągu ostatnich lat (od 2014 do 2019 roku).  Wyniki analizy pokazują, że najczęściej omawianymi zagadnieniami są: praktyka zawodowa, ewaluacja, samokształcenie i wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnej w edukacji zawodowej; z tych czterech zagadnień praktyka zawodowa była najczęściej badana. Wyniki pokazują również, że najczęściej stosowano ilościową metodę badawczą i projekt badania ankietowego, a wywiady były najczęściej wykorzystywanym źródłem danych w porównaniu z metodami kwestionariuszowymi i analizą dokumentów. W konsekwencji pojawiających się trendów w Edukacji Zawodowej, tj. praktyk zawodowych, oceny, samokształceniu i TI w kształceniu zawodowym, instytucje edukacyjne zajmujące się Edukacją zawodową muszą wzmocnić je poprzez zachęcanie do prowadzenia większej ilości badań w tej dziedzinie, aby sprostać obecnym i przyszłym wymaganiom.

Źródła:

• ·          Rojewski, J. W., Asunda, P., & Kim, S. J. (2008). Trends in Career and Technical Education Research. Journal of Career and Technical Education, 24(2), 57
• ·          UNESCO. (2008). Ubiquitous ICT for Sustainable Education and Cultural Literacy Report. German : UNESCO
• ·          Edukacja Zawodowa w Polsce nr. RoSE 4/2011
• ·          CBOS (2009). Prestiż zawodów. Komunikat z badań. Warszawa: Centrum Badania Opinii Społeczne
• ·          CKE (2018). Sprawozdanie z przebiegu i wyników egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Warszawa
• ·          Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82 poz. 537)

____________________________________________________________________________

Artykuł na licencji CC BY-NC 3.0 PL

Publikacja zwarta w postaci pliku PDF do pobrania [POBIERZ]