Współczesne zagrożenia

 

 


Współczesne zagrożenia – rozpoznawanie uzależnienia od komputera i internetu

Opracowanie: mgr. Mirosław Jankowski

Warszawa, dn. 16.12.2020

Rozpoznawanie symptomów

Internet jest bardzo przydatnym narzędziem w codziennym życiu, a wykrycie uzależnienia od komputera może być trudne, co komplikuje fakt, że uzależnienie od Internetu nie zostało przyjęte do systemu klasyfikacji DSM-V [8].

Ważna jest edukacja na temat oznak i objawów uzależnienia oraz tego, czym różni się ono od zdrowego korzystania z Internetu.

The American Journal of Psychiatry definiuje uzależnienie od Internetu jako trzy podtypy: Sexual Preoccupations, Gaming, and Email or Text Messaging [1]. Podtypy te mają cztery wspólne elementy:

  • ·         Nadmierne korzystani
  • ·         Odstawienie
  • ·         Tolerancja
  • ·         Negatywne reperkusje

 

Kiedy korzystanie z komputera staje się problematyczne

Wraz ze wzrostem technologii komputerów, tabletów, smartfonów, a nawet inteligentnych zegarków, trudno jest odłączyć się od e-świata. Każda osoba ma inne doświadczenie z internetem, reakcje są więc różne, niektórzy używają go do pracy, inni do spotkań towarzyskich z przyjaciółmi i rodziną .

Bez względu na to, w jaki sposób dana osoba korzysta z technologii, staje się ona problemem, gdy zaniedbywane są obszary w jej życiu, takie jak praca, szkoła czy życie osobiste [1]. W badaniu z 2014 roku ustalono, że 16% osób w wieku 18-25 lat korzysta z Internetu kompulsywnie [7].

Według National Institutes of Health, "nagradzająca natura Internetu (system aprobacji ‘like’) może być odpowiedzialna za rozwój uzależnienia od Internetu [1]." Uzależnienia mają charakter przyjemnościowy i aktywują obszar potrzeby nagradzania i aprobaty w naszym mózgu, który jest związany z przyjemnością, co wiąże się ze zwiększoną ilością dopaminy. NIH donosi, że korzystanie z technologii może dostarczać użytkownikom wielu poziomów nagrody [1].

Według American Journal of Psychiatry, "Uzależnienie od Internetu jest obecnie najpoważniejszym problemem zdrowotnym w Korei Południowej, a około 10 milionów nastolatków w Chinach jest uważanych za uzależnionych od Internetu [1]." Podobne statystyki są w wielu krajach rozwiniętych, Europie i Ameryce oraz Europie Środkowo-Wschodniej.

Zrozumienie oznak i symptomów uzależnienia od Internetu

Uzależnienie od Internetu i komputera: Rozpoznawanie symptomów może być wielopoziomowe. Znaki i objawy uzależnienia od Internetu są następujące:

Behawioralne [1]:

  • ·         Utrata kontroli nad czasem spędzonym w sieci
  • ·         Doświadczanie trudności w wykonywaniu typowych zadań w domu lub w pracy
  • ·         Izolacja od przyjaciół i rodziny
  • ·         Poczucie obrony lub winy z powodu korzystania z Internetu
  • ·         Doświadczanie poczucia euforii podczas aktywności w sieci.

Fizyczne [1]:

  • ·         Wytężony wzrok
  • ·         Problemy z zasypianiem lub bezsenność
  • ·         Zespół cieśni nadgarstka (ZCN)
  • ·         Znacząca utrata lub przyrost wagi
  • ·         Silne bóle głowy

Emocjonalne [5]:

  • ·         Poczucie winy lub wstydu z powodu korzystania z Internetu
  • ·         Wzrost poczucia niepokoju lub depresji
  • ·         Drażliwość lub zmiany nastroju

Szkodliwe konsekwencje fizyczne i emocjonalne

Nadmierne korzystanie z Internetu i uzależnienie od niego może być źródłem chronicznego napięcia, pogorszenia zdrowia fizycznego, zaburzeń emocjonalnych, obniżenia wydajności zawodowej i edukacyjnej, a także zmniejszenia fizycznej socjalizacji i emocjonalnej intymności [7].

Badania, które zbadały, w jakim stopniu nadmierna technologia wpływa na nasz mózg, wykazały, że neurologicznie nasze ‘okablowanie’ mózgu jest naruszone, nawet od najmłodszych lat, a dostęp do technologii rozszerza się [7]. Zazwyczaj uzależnieni są nadmiernie korzystający z pracy online, spędzając czas 40-80 godzin tygodniowo online, w niektórych przypadkach trwających do 20 godzin w jednym czasie.

Fazy snu mogą być zaburzone. W skrajnych przypadkach, aby kontynuować korzystanie z Internetu, stosowane są tabletki z kofeiną. Niedobór snu spowodowany nadmiernym korzystaniem z Internetu może powodować zmęczenie, upośledzenie wyników w nauce lub pracy, może obniżać odporność organizmu [8].

Nie ustalono jednego schematu, dlaczego dochodzi do rozwoju uzależnienia od Internetu. Uzależnienia od Internetu wśród nastolatków znacząco wzrastają i wydają się być bardziej powszechne wśród nastolatków, którzy zmagają się również z depresją, zaburzeniami uwagi, lękiem, niską samooceną i poczuciem własnej wartości [5,6].

U nastolatków grających w gry Massively Multiplayer Online Role-Playing Games (MMO RPG) uzależnienie może być większe ze względu na fakt, że gry te nie mają końca [6]. Użytkownik nie osiąga punktu, w którym gra jest opanowana lub może zostać ukończona, więc chęć lub przynęta, aby powrócić do gry i zagrać nową "przygodę" może być uzależniająca.

Kiedy pojawia się uzależnienie, pęd do gry wyzwala dopaminę, która naśladuje tych, którzy są uzależnieni od substancji takich jak alkohol i narkotyki.

Przy postawieniu diagnozy, że ktoś jest uzależniony od Internetu, specjaliści używają Kwestionariusza Diagnostycznego Uzależnienia od Internetu (IADQ). Jeśli spełnionych jest 5 lub więcej kryteriów, sugeruje to uzależnienie od Internetu. Kryteria te są następujące [5]:

  1.   "Czy czujesz się zaabsorbowany Internetem?
  2.   Czy odczuwasz potrzebę korzystania z Internetu w coraz większym wymiarze czasowym w celu osiągnięcia satysfakcji?
  3.   Czy czujesz się niespokojny, nastrojowy, przygnębiony lub drażliwy, kiedy próbujesz ograniczyć lub zaprzestać korzystania z Internetu?
  4. Czy pozostaje Pan(i) w sieci dłużej niż pierwotnie zamierzał(a)?
  5. Czy z powodu Internetu naraziłeś/aś na szwank lub ryzykowałeś/aś utratę ważnych związków, pracy, możliwości edukacyjnych lub zawodowych?
  6. Czy okłamywałeś członków rodziny, terapeutę, inne osoby, aby ukryć zakres swojego zaangażowania w Internet?
  7.  Czy używasz Internetu jako sposobu na ucieczkę od problemów lub rozładowanie dysforycznego nastroju?"

Podsumowując, nadmierne korzystanie z Internetu jest niezdrowe dla każdej osoby, niezależnie od tego, czy jest uzależniona, czy nie.

Będąc w stanie rozpoznać symptomy, zwłaszcza u nastolatków i młodych dorosłych, można pomóc przerwać cykl uzależnienia. Rozpoznanie i uzyskanie leczenia lub terapii może być bardzo korzystne.

Leczenie jest zazwyczaj oparte na terapii poznawczo-behawioralnej i może być prowadzone zarówno w warunkach ambulatoryjnych, jak i stacjonarnych. Leczenie może trwać od 1 miesiąca do kilku miesięcy, w zależności od stopnia zaawansowania uzależnienia.

Leczenie koncentruje się na zdobywaniu nowych umiejętności radzenia sobie z problemami i nauce życia bez technologii na czas leczenia, a następnie ponownym włączeniu jej do codziennego życia w zdrowy sposób, z pomocą zespołu terapeutycznego.

Artykuł powstał w oparciu o źródła:

[1]: Internet and Computer Addiction Treatment Program Options. (n.d.). Retrieved December, 2016, from http://www.psychguides.com/guides/internet-and-computer-addiction-treatment-program-options/
[2]: Center for Internet Addiction – Education and Treatment. (n.d.). Retrieved December, 2016, from http://netaddiction.com/
[3]: Steiner-Adair, C. (2015, July 17). Internet addiction: the next mental illness? (Opinion). Retrieved December, 2016, from http://www.cnn.com/2015/07/17/opinions/steiner-adair-internet-addiction/
[4]: Young, K., 2013.  Internet Addiction: A New Clinical Phenomenon and Its Consequences. Center for Online Addiction.

____________________________________________________________________________

Artykuł na licencji CC BY-NC 3.0 PL

Publikacja zwarta w postaci pliku PDF do pobrania [POBIERZ]